Door – Wim Timmermans

Op 8 juli 2025 besprak de gemeenteraad van West Betuwe de hoofdlijnen voor het gemeentelijk beleid de komende jaren. De zogenaamde Perspectiefnota vormt daarvoor de basis. Natuurlijk ging het over het coalitieakkoord, maar elke fractie probeerde eigen speerpunten mee te geven. Het werd een urenlange vergadering en de gemeenteraadsverkiezingen van maart volgend jaar wierpen hun schaduw vooruit.

Veel was er te doen over Wonen. Er was brede steun voor woningbouw in de kernen, maar tegelijk waren er zorgen over het tempo en de aantallen. De financiële situatie is voor nu niet slecht, maar er doemen donkere wolken op doordat het Rijk wel taken aan de gemeenten geeft, maar geen geld om ze uit te voeren. GroenLinks, D66 en CU legden veel nadruk op duurzaamheid. Andere partijen keken vooral naar kostenbeheersing aan de ene en een efficiënte uitvoering aan de andere kant.

Oogstjaar van de coalitie

Volgens de SGP is nu voor de coalitie het oogstjaar aangebroken. De partij plaatste dat in het kader van de Bijbel: ,,De oogst is meer dan een agrarisch moment. Het is een geestelijk principe, een goddelijke uitnodiging en een oproep tot actie,” aldus fractievoorzitter Lourens van Bruchem. Hij prees het “fors mooie financiële resultaat” maar waarschuwde voor oplopende onderhoudskosten van wegen in het buitengebied. Hij twijfelde over de voortgang van de woningbouw: “Hoe komen wij met deze getallen tot die 2.600 woningen in 2030?”

De kernen centraal

Dorpsbelangen legde de nadruk op kleinschalige initiatieven voor woningbouw: “Juist deze plannen zijn zo belangrijk voor onze kleine kernen,” betoogde Henk de Man. Hij wees op talrijke initiatieven vanuit de kernen. Zoals in Beesd, waar wordt bekeken of in de voormalige bibliotheek een zorg-inloophuis kan worden gemaakt, ,,een zorginloophuis 2.0.” Tegelijk waarschuwde hij voor structurele tekorten in het sociaal domein, vooral op de jeugdzorg.

Dienstverlening onder het vergrootglas

Leefbaar Lokaal Belang (LLB) uitte forse kritiek op de communicatie en bereikbaarheid van de gemeente. De gemeente is “Druk met vragenlijsten en managementtrainingen, maar slechts 57 procent van de terugbelverzoeken wordt binnen de norm beantwoord,” zei Petra van Kuilenburg. LLB keerde zich tegen nieuwe kostenposten zoals €117.000 voor een meedenkfunctionaris en pleitte voor meer urgentie in woningbouw en groenonderhoud.

Ruimte scheppen voor inwoners

De ChristenUnie vindt dat elke kern een school, een dorpshuis en een winkel moet hebben. Anne van Rossum hield ook een pleidooi voor het verenigingsleven: ,,Ons bereiken noodkreten dat het verenigingsleven op omvallen staat.” Hij drong er op aan dat de gemeente ruimte schept voor verenigingen. Ook wil hij ruimte voor initiatieven; zo pleitte hij voor deelauto’s, meer groen in de wijken en woningbouw. Het college kreeg symbolisch een schep: ,,Daarmee kunt u ruimte scheppen voor initiatieven.”

Groen en klimaat nauwelijks in beeld

GroenLinks en PvdA gaan bij de volgende verkiezingen samen verder. Nog een keer brachten beide partijen hun punten in. Andrea Zierleyn (GroenLinks) verzuchtte: “Terwijl de wereld in brand staat, proberen wij hier de wereld mooier te maken.” Zij telde nul vermeldingen van “natuur” en “biodiversiteit” in de Perspectiefnota en diende een motie in voor structurele ondersteuning van verenigingen die knokken tegen stijgende kosten. Namens de PvdA stelde Annet IJff: “Wij willen dat iedereen volwaardig mee kan doen. Dat begint bij bestaanszekerheid en gelijke kansen.” Zij vroeg om meer aandacht voor inclusie en diversiteit.

Bouwen aan gemeenschappen

D66 bracht de ‘toekomststoel’ die de jongeren de gemeente eerder aanboden en het ‘touwtje uit de brievenbus’ van Jan Terlouw in herinnering, symbool voor vertrouwen en samenwerking. “Wij bouwen aan een West Betuwe waar jongeren kunnen blijven en verenigingen elkaar versterken,” aldus Rita Boer Rookhuiszen. D66 pleitte voor een ‘bouwmeester of bouwbaas’ om particuliere bouwplannen te helpen realiseren en een voor een integrale benadering van wonen, zorg en buitenruimte.

Bezuinigingen en bezuinigingen

De VVD erkent de inzet van de ambtelijke organisatie. Maar de partij toonde zich ontevreden over de trage reactie vanuit de gemeente op vragen en initiatieven vanuit de burgers. Het college, de politiek dus, heeft daar te weinig aandacht voor. De partij denkt dat nieuwe functies onhaalbaar zijn in bezuinigingstijd. “Juist nu moeten we intern schuiven en prioriteren,” stelde Gert Jan van Ochten. Hij noemde het Ontwikkelfonds Grote Opgaven met vijf miljoen euro, waarmee gemeente snel kan meebetalen aan projecten in de dorpen, vrijblijvend. Hij wil dat de raad zelf in control blijft.

Lokaal en realistisch

Verenigd West Betuwe complimenteerde de ambtelijke organisatie en het college. Gijsbert van de Water: “We geloven in nuchter beleid, dicht bij inwoners; in samenwerking boven het systeem, in realisme met een warm hart. De financiële uitdagingen zijn niet gering, maar laten we niet vergeten dat West-Betuwe er nog altijd relatief gezien goed voor staat.” Juist in uitdagende tijden zijn er kansen om te verbinden volgens Van de Water. Hij vroeg om duidelijke scenario’s en keuzes in het licht van het naderende Ravijnjaar.

Gezin, gemeenschap en gerechtigheid

Het CDA zette zich af tegen toenemend individualisme dat volgens hen integratie en sociale cohesie. Ze steunden daarom ook oproepen van andere fracties om juist in te zetten op gemeenschapsvorming. Het gezin is daarbij de hoeksteen van de samenleving. De partij pleitte meer aandacht voor Taalvaardigheid, zodat iedereen mee kan doen met de samenleving. Fractievoorzitter Ruben van den Boogaard wees er op dat de raad “Een belangrijke rol heeft om voor de agrarische sector en onze inwoners te staan.” Tot slot benadrukte hij het belang van bestuurlijke stabiliteit en riep hij op tot realistische scenario’s voor de ravijnjaren.

Verkiezingen in 2026

Met de verkiezingen in maart 2026 in zicht sloten alle fracties af met de roep om samenwerking en daadkracht. De perspectiefnota, die eigenlijk vooral kaders stelt voor de Begroting van 2026, werd uiteindelijk vastgesteld.